Er is momenteel geen systematische democratische controle om ervoor te waken dat de rechtstaat wordt gerespecteerd. Enkele mensenrechtenorganisaties hebben van rechtswege toegang tot detentiecentra, zonder dat zij vooraf toestemming hoeven te vragen aan de administratie.
Ook federale parlementsleden en burgemeesters van gemeenten waar detentiecentra zijn gevestigd, hebben te allen tijde toegang. In de praktijk wordt er te weinig gebruik gemaakt van dit recht en worden er dus te weinig bezoeken afgelegd. Bovendien is België een van de laatste landen in Europa die het door de Verenigde Naties voorgeschreven nationale controlemechanisme voor detentieplaatsen nog niet hebben ingevoerd.
Andere organisaties ontlenen hun toegangsrecht aan een door Dienst Vreemdelingenzaken verleende accreditatie, zoals de ngo’s van Move. Probleem is dat de status van deze bezoekers nog niet in de wet is verankerd, wat betekent dat hun accreditatie en de omvang van het bezoekrecht te allen tijde door de overheid kunnen worden gewijzigd of opgeschort.