Op de valreep nam de Vivaldi-regering begin mei nog twee belangrijke migratiewetten aan. Door de wet Aanklampend Terugkeerbeleid is het opsluiten van kinderen eindelijk verboden, maar zijn we ook weg naar nog meer detentie. De bedenkelijke Frontex-wet laat gewapende agenten van Frontex toe op Belgische bodem.
Aanklampend terugkeerbeleid
Eerst het goede nieuws: door de wet aanklampend terugkeerbeleid is het verbod op detentie van kinderen in administratieve detentiecentra eindelijk bij wet verboden. Dat na jaren mobilisatie gesteund door meer dan 325 organisaties en bijna 50.000 burgers. Lees hier waarom dat goed nieuws is, hoewel we nog steeds een kanttekening hebben over de “terugkeerhuizen”.
De wet zet helaas wel de deur open naar meer administratieve detentie. De zogenaamde ‘medewerkingsplicht’ in de wet stelt onrealistische eisen aan mensen, terwijl het amper rekening houdt met hun individuele situaties. Bij de minste twijfel over de ‘medewerking’, kunnen mensen opgesloten worden in de administratieve detentiecentra. Een disproportioneel gevolg.
De wet gaat ook zo ver dat het de mogelijkheid biedt om onder dwang een medische test uit te voeren (dat wil zeggen: met fysiek geweld, indien nodig) als de uitzetting dit vereist. Het kader is onvoldoende nauwkeurig en er zijn geen beroepsmogelijkheden voorzien, wat de Raad van State betreurt. Lees in deze uitgebreide analyse waarom we ons zorgen maken over de nieuwe wet.
Frontex op Belgische bodem
Tegelijkertijd met de wet aanklampend terugkeerbeleid, keurde de Kamer ook de Frontex-wet goed. Die laat gewapende Frontex-agenten toe op Belgische bodem. Net als heel wat partners in het middenveld, hebben wij onze vragen bij die wet. En niet alleen omwille van de kwalijke reputatie van Frontex.
De bevoegdheden en werkomstandigheden van de gewapende agenten zijn flou omschreven. De formulering van de wet laat ruimte voor interpretatie. Zo zouden agenten van Frontex zonder toezicht van een Belgische agent kunnen handelen. We stellen ons ook vragen bij de mogelijkheid tot klachten en de aansprakelijkheid van Frontex.
Ook de Raad van State en het Controleorgaan op de politionele informatie (“COC”) hebben hun zorgen geuit. Hier hebben we alle bedenkingen en zorgen in detail opgelijst.
Meer detentiecentra
De nieuwe wetten gaan samen met het “masterplan” van de regering om meer detentiecentra te bouwen. Vlak voor de wet aanklampend terugkeerbeleid en de Frontex-wet werden aangenomen, keurde de regering de aanbesteding voor de bouw van twee nieuwe detentiecentra in Zandvliet en Jumet goed.
De Belgische overheid blijft dus volharden in de boosheid. Detentie van migranten kent een buitensporige menselijke en financiële kost, en leidt niet tot duurzame oplossingen.